ขายกระบองเพชร พืชอวบน้ำ ไม้ใบ

Cactus (แคคตัส) คือ ต้นกระบองเพชร เป็นพืชที่มีแหล่งกำเนิดอยู่ในแถบทะเลทราย สามารถทนแล้งได้ดี มีวิวัฒนาการโดยการพัฒนาใบของตัวเองเปลี่ยนเป็นหนามเพื่อลดการคายน้ำและช่วยกักเก็บน้ำไว้ใช้ในลำต้น ทำให้สามารถยืนต้นอยู่ได้ในสภาพแวดล้อมที่แห้งแล้งเป็นระยะเวลานาน

Succulent (ซัคคิวเลนท์) คือ พืชอวบน้ำ เป็นพืชที่มีแหล่งกำเนิดอยู่ในหลายหลายส่วนของโลก สามารถทนแล้งได้ดี มีวิวัฒนาการโดยการสร้างเนื้อเยื่อจำนวนมากเพื่อเน้นการกักเก็บน้ำไว้ที่ราก ใบ หรือลำต้น ทำให้องค์ประกอบส่วนนั้นมีความอวบเปร่งปรั่ง บางสายพันธุ์อาจมีใบที่แข็งแรงและมีหนาม ซึ่งจะช่วยกักเก็บน้ำเอาไว้ใช้ ทำให้สามารถยืนต้นอยู่ได้ในสภาพแห้งแล้งเป็นระยะเวลานาน

Cactus และ Succulent แตกต่างกันอย่างไร? อันที่จริงแล้ว Cactus เกือบทั้งหมดจัดว่าเป็นพืชกลุ่มย่อยในหมวดของ Succulent เพียงแต่ว่าเพื่อให้จำแนกได้ง่ายตามหลักพฤกษศาสตร์ จึงได้มีการแบ่งกลุ่มของ Cactus ขึ้นมาโดยเฉพาะ เพื่อใช้บ่งชี้ลักษณะพืชที่เป็นหัวหรือเป็นลำต้นที่มีหนาม หรืออาจไม่มีหนามก็ได้ (แล้วแต่สกุลและสายพันธุ์) ซึ่ง Cactus โดยส่วนมากมักจะไม่ค่อยมีใบ เราจึงเรียกพืชกลุ่มนี้ว่า "กระบองเพชร" แต่สำหรับ Succulent คือชื่อหมวดใหญ่ที่ใช้บ่งชี้พืชที่มีความสามารถในการกักเก็บน้ำและทนแล้งได้ โดยเน้นการกักเก็บน้ำไว้ที่ราก ใบ หรือลำต้น (แล้วแต่สกุลและสายพันธุ์) ยกตัวอย่างเช่น พืชที่เน้นการกักเก็บน้ำไว้ที่รากก็จะมีลักษณะโขดรากหรือโคนต้นที่อวบใหญ่ พืชที่เน้นการกักเก็บน้ำไว้ที่ลำต้นก็จะมีหัวหรือลำต้นที่อวบใหญ่ พืชที่เน้นการกักเก็บน้ำไว้ที่ใบก็จะมีลักษณะใบที่อวบใหญ่ ซึ่งพืชทั้งหมดนี้จะมีคุณสมบัติที่สามารถทนแล้งได้ดีกว่าพืชทั่วไป และไม่จำเป็นต้องได้รับการรดน้ำบ่อยๆ เหมือนกับพืชชนิดอื่น เราจึงเรียกพืชหมวดนี้ว่า "พืชอวบน้ำ" หรือ "ไม้อวบน้ำ" นั่นเอง

เลี้ยงกระบองเพชรยังไงให้สวยงาม? ตามธรรมชาติแล้วกระบองเพชรและพืชอวบน้ำเป็นพืชที่เหมาะกับสภาพอากาศแห้งแล้ง แต่เราสามารถเลี้ยงดูต้นไม้เหล่านี้ให้สวยงามและดูมีชีวิตชีวามากกว่าอยู่ตามธรรมชาติได้ โดยคำนึงถึงสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมดังนี้

กระถางต้นไม้ ควรเลือกขนาดกระถางที่ไม่ใหญ่จนเกินไป มีระยะห่างระหว่างต้นไม้ถึงขอบกระถางประมาณครึ่งนิ้วสำหรับต้นไม้ขนาดเล็ก 1-4 ซม. หนึ่งนิ้วสำหรับต้นไม้ขนาดกลาง 5-8 ซม. สองถึงสามนิ้วสำหรับต้นไม้ขนาดใหญ่กว่า 8 ซม. ขนาดของกระถางที่แนะนำมานี้สามารถปรับเปลี่ยนได้ตามสภาพแวดล้อมของดินที่ใช้ โดยหลักการสำคัญในการพิจารณาเลือกขนาดของกระถางก็คือ ต้องมีขนาดที่เหมาะสมกับขนาดรากของต้นไม้ เมื่อรดน้ำไปแล้วต้นไม้จะต้องได้รับความชื้นของดินในปริมาณที่พอเหมาะโดยที่ไม่มีน้ำขัง

ดินปลูก ต้นกระบองเพชรและพืชอวบน้ำจะชอบสภาพแวดล้อมที่แห้งแล้ง ดังนั้นจึงควรใช้ดินที่ระบายน้ำได้ดี ไม่จับตัวเป็นก้อนและไม่อุ้มน้ำมากนัก อาจใช้เป็นดินใบก้ามปูหรือพีทมอสที่มีสารอาหาร นำมาใส่ตะแกรงร่อนเพื่อเอาเนื้อดินละเอียด ผสมหิน กรวด ถ่าน เศษไม้ กาบมะพร้าวสับ หรือหินภูเขาไฟอย่างใดอย่างหนึ่งก็ได้ตามสะดวก สามารถเลือกใช้เป็นส่วนผสมไปพร้อมกับดินหรือจะแยกใช้เป็นวัสดุรองก้นกระถางก็ได้ ซึ่งต้นกระบองเพชรบางชนิดจะต้องการดินที่โปร่งมาก ในขณะที่พืชอวบน้ำบางชนิดต้องการดินที่โปร่งน้อยกว่า เทคนิคง่ายๆ ในการดูความเหมาะสมของดินปลูก ก็คือการหยิบดินที่เพิ่งผสมเสร็จขึ้นมากำให้แน่นแล้วแบมือออก หากดินแตกตัวออกได้ง่ายและไม่จับตัวเป็นก้อนแข็งแสดงว่าใช้ได้ คุณสมบัติของดินที่ดีคือเมื่อรดน้ำไปแล้วจะต้องสามารถแห้งได้ภายใน 2-3 วัน

ปุ๋ย ปกติกระบองเพชรและพืชอวบน้ำสามารถเจริญเติบโตจนออกดอกขยายพันธุ์ได้อยู่แล้วตามธรรมชาติ โดยไม่จำเป็นต้องใช้ปุ๋ยเพิ่มเติมแต่อย่างใด แต่ทั้งนี้เราสามารถใช้ปุ๋ยบางๆ ประมาณ 20-30% ของปริมาณที่แนะนำไว้ในฉลาก เพื่อช่วยในการเจริญเติบโตหรือช่วยเร่งดอกได้ โดยปุ๋ยที่นิยมใช้ได้แก่ ออสโมโค้ท เม็ดกลมๆ สีเหลือง ใช้ผสมดินหรือโรยหน้าดินประมาณ 5-10 เม็ด แล้วแต่ขนาดของต้นไม้ นอกจากนี้ยังสามารถใช้ปุ๋ยเร่งดอกสำหรับกล้วยไม้ได้ด้วย ซึ่งเป็นปุ่ยแบบผสมน้ำใช้ฉีดบางๆ พ่นที่ใบและลำต้น

การรดน้ำ โดยทั่วไปเราควรรดน้ำต้นไม้อาทิตย์ละ 1 ครั้ง หรือเมื่อรู้สึกว่าดินก้นกระถางแห้งไปแล้วได้สัก 2-3 วัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับส่วนผสมของดินปลูกที่เลือกใช้และสภาพอากาศในแต่ละฤดู หากเป็นดินที่โปร่งมากหรืออยู่ในสภาพอากาศช่วงฤดูร้อนที่มีแดดจัด เราสามารถรดน้ำบ่อยขึ้นได้เพราะดินจะแห้งได้ไว หากเป็นดินที่โปร่งน้อยหรือยู่ในสภาพอากาศช่วงฤดูฝนมีเมฆครึ้ม เราต้องเลื่อนระยะเวลารดน้ำออกไปอีกเพราะดินอาจใช้เวลานานกว่าจะแห้งสนิท การประเมินระยะเวลารดน้ำนั้นสามารถปรับเปลี่ยนเพิ่มลดได้ตามสภาพแวดล้อมในการเลี้ยงดูต้นไม้ของแต่ละคน การประเมินโดยทั่วไปนั้นคำนวณจากการรดน้ำในดินที่โปร่งซึ่งควรแห้งได้ภายใน 2-3 วัน และให้เว้นระยะเวลาหลังจากดินแห้งไปอีก 2-3 วัน หรือประมาณ 1 อาทิตย์หลังจากรดน้ำนั่นเอง

แสงแดด เพื่อการเจริญเติบโตที่สมบูรณ์และสวยงาม แนะนำว่าต้นไม้ควรได้รับแสงแดดอ่อนๆ ตลอดทั้งวัน หรืออย่างน้อยไม่ควรต่ำกว่าวันละ 6 ชม. ควรมีการพรางแสงเพื่อลดความเข้มข้นของแสงที่จัดเกินไปในตอนกลางวัน เพราะอาจทำให้ต้นไม้ผิวเสียและไหม้ได้ หากเป็นกระบองเพชรควรพรางแสงสัก 30-50% หากเป็นพืชอวบน้ำควรพรางแสงสัก 50-70% ต้นไม้บางสายพันธุ์ที่มีหนามเยอะปกคลุมลำต้น มีขนเยอะ หรือมีละอองเกร็ดสีขาวช่วยกรองแสงตามธรรมชาติอยู่แล้ว ต้นไม้จำพวกนี้จะสามารถทนแดดได้ 100% โดยไม่จำเป็นต้องพรางแสง

สภาพอากาศ ต้นกระบองเพชรหลายสายพันธุ์ส่วนมากจะเจริญเติบโตได้ดีและออกดอกในช่วงฤดูร้อน ในขณะที่พืชอวบน้ำหลายสายพันธุ์ส่วนมากจะเจริญเติบโตได้ดีและมีความสวยงามในช่วงฤดูหนาว แต่หากต้นไม้ได้รับสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ก็จะสามารถออกดอกอยู่เรื่อยๆ ได้เช่นกัน ข้อควรระวังสำหรับการเลี้ยงกระบองเพชรและพืชอวบน้ำก็คือช่วงฤดูฝน หากต้นไม้โดนฝนอยู่บ่อยๆ หรือดินมีความชื้นอยู่ตลอดเวลา อาจทำให้เกิดเชื้อราในกระถางและทำให้ต้นไม้รากเน่าตายได้ ฉะนั้นการควบคุมสภาพแวดล้อมให้แห้งแล้งอยู่ตลอดด้วยการใช้ดินที่โปร่ง ระบายน้ำได้ดี รดน้ำน้อยครั้ง และให้ต้นไม้ได้รับแสงแดดอ่อนๆ ทั้งวัน จึงเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดในการเลี้ยงกระบองเพชรและพืชอวบน้ำให้เจริญเติบโตได้ดีและมีความสวยงาม

สำหรับมือใหม่ การเลือกต้นไม้ที่เราชอบและถูกใจ นั่นเป็นเหตุผลหลักในการพิจารณาซื้อที่เหมาะสมที่สุด เราไม่จำเป็นจะต้องเลือกซื้อต้นไม้หายากราคาแพง เพราะการจะเลี้ยงต้นไม้ให้เจริญเติบโตจนสามารถออกดอกสวยงามและผสมพันธุ์ได้นั้น อาจใช้เวลาเป็นปีหรือหลายปี ช่วงนี้เราจะต้องค่อยๆ ศึกษาและทำความเข้าใจในธรรมชาติของการเลี้ยงดู สำหรับมือใหม่นั้นการเริ่มต้นหัดปลูกกระบองเพชรครั้งแรกแล้วต้นไม้ตายถือว่าเป็นเรื่องปกติที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน สาเหตุหลักๆ มักมาจากการขาดความเข้าใจ การรดน้ำที่บ่อยจนเกินไปเพราะอยากให้ต้นไม้โตเร็ว หรือการเลี้ยงในพื้นที่ๆ ไม่ได้รับแสงแดด เมื่อเราเพิ่งเริ่มหัดเลี้ยงกระบองเพชรโดยการซื้อต้นไม้ราคาถูกมาดูแล หากต้นไม้เกิดตายขึ้นมา เรายังคงสามารถปรับปรุงวิธีการเลี้ยงและเริ่มต้นใหม่ได้โดยไม่รู้สึกเสียดายมากนัก

สำหรับนักสะสม การเลือกต้นไม้ที่สวยงาม แปลกตา หายาก มักเป็นเหตุผลสำคัญในการตัดสินใจพิจารณาซื้อ ด้วยความรู้และความเข้าใจในการเลี้ยงดูเป็นอย่างดี การเลือกชื่อสกุล สายพันธุ์ และลักษณะเด่นต่างๆ ของต้นไม้ สิ่งเหล่านี้จะช่วยเพิ่มคุณค่าและเป็นตัวชี้วัดความต้องการในการเลือกซื้อต้นไม้ราคาแพง โดยทั่วไปแล้วนักสะสมมักจะเลี้ยงต้นไม้เป็นงานหลักหรืองานอดิเรกไว้พัฒนาสายพันธุ์ใหม่ๆ เพราะความสนุกของการเลี้ยงไม้ประดับในกลุ่มแคคตัสและซัคคิวเลนท์ ก็คือการผสมพันธุ์ไม้ในรูปแบบต่างๆ เพื่อให้ได้ต้นไม้รุ่นใหม่ๆ ที่สวยแปลกตา หายาก และเป็นที่ต้องการของตลาดนั่นเอง